Rijen en reeksen: Financiële toepassingen van rijen en reeksen
Pre- en postnumerando rente
In De eindwaarde bij inleg en De contante waarde van een rente hebben we steeds gekeken naar renten waarvan de termijnen aan het eind van de perioden vervielen. Dit betekent dat de renteuitkeringen pas aan het einde van elke periode geschiedden. Dit wordt postnumerando renten genoemd. We kunnen ook kijken naar renten waarvan de termijnen aan het begin van de periode vervallen. We noemen dit prenumerando renten.
Postnumerando renten zijn renten waarbij de termijnen aan het eind van de perioden vervallen.
Prenumerando renten zijn renten waarbij de termijnen aan het begin van de perioden vervallen.
Voor berekeningen van renten maakt het uit of er sprake is van postnumerando renten of van prenumerando renten.
In het algemeen geldt: \[prenumerando= (1+i) \cdot postnumerando\]
Voor de berekening van de eindwaarde bij inleg van prenumerando renten geeft dat de volgende formule:
\[EW=T \cdot (1+i) \cdot \frac{(1+i)^n-1}{i}\]
Voor de berekening van de contante waarde van prenumerando renten geeft dat de volgende formule:
\[CW = T \cdot (1+i) \cdot \frac{1-(1+i)^{-n}}{i}\]
In symbolen noteren we #prenumerando= (1+i) \cdot postnumerando# als:
\[\ddot{s}_{\left .n\right \rceil i}=(1+i) \cdot s_{\left .n\right \rceil i} \text{ en } \ddot{a}_{\left .n\right \rceil i}=(1+i) \cdot a_{\left .n\right \rceil i}\]
Hierbij geldt:
\[s_{\left .n\right \rceil i}=\frac{(1+i)^n-1}{i} \text{ en } a_{\left .n\right \rceil i}=\frac{1-(1+i)^{-n}}{i}\]
In Excel kunnen we de prenumerando renten aangeven door bij TW (toekomstige waarde voor de eindwaarde) en HW (huidige waarde voor de contante waarde) bij type getal "1" aan te geven in plaats van de standaard "0" voor postnumerando renten.
We zullen nu naar diverse voorbeelden kijken met prenumerando en postnumerando renten.
De bank zal steeds #0.5\%# interest per jaar vergoeden. Bovendien zal de bank precies één jaar na de #23#ste storting een premie van #9\%# over het dan opgebouwde spaartegoed uitkeren.
Bereken het bedrag van de premie in euro's nauwkeurig.
Eerst maken we een tijdlijn.
In de tijdlijn zien we dat hier sprake is van een eindwaarde van een prenumerando rente bestaande uit #23# jaarlijkse termijnen van ieder #\euro \, 1750# tegen een interest van #0.5\%# per jaar.
Dus de formule voor de eindwaarde #EW# is:
\[EW=T \cdot (1+i) \cdot \frac{(1+i)^n-1}{i}\]
Hierbij is
- #T# het termijnbedrag: #T = 1750#
- #i# de groeivoet: #i=\frac{0.5}{100}=0.005#
- #n# het aantal stortingen: #n=23#
\[EW=1750 \cdot (1+0.005) \cdot \frac{(1+0.005)^{23}-1}{0.005}=42755.92\]
Op het moment dat de premie betaald wordt, staat er #\euro \, 42755.92# op de spaarrekening. De premie van #9\%# is dus, afgerond op gehele euro's, \[\frac{9}{100} \cdot 42755.92 \approx 3848\]
omptest.org als je een OMPT examen moet maken.